สำหรับประวัติศาสตร์
จังหวัดกระบี่นั้น ไม่มีหลักฐานแน่ชัด แต่จากการค้นพบในหลายแหล่งข้อมูลให้ความคิดเห็นตรงกันหลายด้าน ซึ่งต้นกำเนิดของเมืองกระบี่ เริ่มจาก..
เป็นดินแดนบริเวณจังหวัดกระบี่ในยุคโบราณแห่งนี้ อิงจากหลักฐานการค้นพบเครื่องมือยุคหินเป็นจำนวนมาก ที่มีกระจัดกระจายอยู่ทั่วไป แสดงให้เห็นว่าถิ่นนี้เคยมีมนุษย์อาศัยกันมานานแล้วเมื่อหลายพันหลายหมื่นปี โดยเครื่องมือหินที่พบบนแหลมมลายูทั้งหมด ปรากฏว่าเป็นสิ่งที่ทำด้วยน้ำมือของมนุษย์ ส่วนมากที่พบจะเป็นขวานหิน ซึ่งชาวบ้านเรียกว่า ขวานฟ้าจังหวัดกระบี่มีพบทั่วไปทั้งอำเภอเมือง อำเภออ่าวลึก อำเภอคลองท่อม และนอกจากนี้แล้ว สิ่งที่น่าศึกษาอีกประการหนึ่ง คือ ภาพเขียนสีบนผนังถ้ำ อย่างที่ถ้ำผีหัวโตของอำเภออ่าวลึก หรือมีภาพเขียนสีในถ้ำไวกิ้งบนเกาะพีพี โดยที่น่าสนใจตรงกันคือ ภาพที่ถ้ำผีหัวโต ซึ่งมีทั้งรูปคน สัตว์และสิ่งของต่างๆ เป็นเพียงเส้นที่ขีดเป็นแขนขา และรูปมือที่ทาสีแล้วทาบลงไปบนพื้นผนัง บางภาพก็มีสภาพสมบูรณ์ทั้งภาพคน ภาพปลา ภาพนกโดยรูปเขียนสีเหล่านี้ นอกจากจะบอกให้เราทราบลักษณะศิลปในสมัยแรกเริ่มในประเทศไทยแล้ว เรายังจะทราบชีวิตความเป็นอยู่ การอพยพ การย้ายถิ่นฐานและอื่นๆ ที่น่าสนใจอีกมากมาย อย่างเช่น ความสัมพันธ์ระหว่างขวานฟ้ากับภาพเขียนสีบนผนังถ้ำ น่าจะเป็นยุคสมัยเดียวกัน และเป็นที่เชื่อถือกันว่า มนุษย์ในสมัยยุคหินในบริเวณจังหวัดใกล้ทะเลนั้น มักจะมีการอาศัยอยู่บริเวณริมทะเลมากกว่า เพราะมีอาหารอุดมสมบูรณ์มากกว่าบนที่ดอนที่ไกลทะเลออกไปและจากหลักฐานทางโบราณคดีที่ค้นพบเพิ่มเติมก็ได้สันนิษฐานว่า ดินแดนนี้แต่เดิม น่าจะเป็นเมืองบันไทยสมอ 1 ใน 12 เมืองนักษัตร ที่ใช้ตราลิงเป็นตราประจำเมือง ซึ่งเมืองแห่งนี้ขึ้นกับอาณาจักรนครศรีธรรมราชซึ่งมีข้อสังเกตุถึงชาติพันธุ์มนุษย์ ที่อาศัยอยู่ในบริเวณนี้มา ก่อนที่จะมีชาวอินเดียเข้ามาตั้งรกราก โดยดินแดนภาคใต้ของประเทศไทยตลอดแหลมมลายูก่อนที่จะมีอารยธรรมอื่นๆ เข้ามานั้น ได้เป็นที่อาศัยของมนุษย์ถึง 4 จำพวก คือ
- จำพวกที่ 1 เรียกว่า กาฮาซี พวกนี้ผิวเนื้อดำ ตาโปนขาว ผมหยิก ร่างกายสูง ใบหน้าบานๆ ฟันแหลม ชอบกินเนื้อสัตว์และเนื้อคน มีนิสัยดุร้ายมาก ซึ่งไทยเราเรียกว่า ยักษ์
- จำพวกที่ 2 เรียกว่า ซาไก ผมหยิก ผิวดำ ตาขาวโปน ริมผีปากหนา จำพวกนี้ไม่ดุร้าย อยู่กันแบบชุมนุม ทำพะเพิงเป็นที่อาศัย
- จำพวกที่ 3 เรียกว่า เซียมัง มีลักษณะคล้ายกันกับพวกซาไก แต่พวกนี้ชอบอยู่บนพื้นที่สูงๆ เช่นยอดเขาสูง
- จำพวกที่ 4 เรียกว่า อูรักลาโว้ย / อุรังลาโว้ย (Orang Laut) ชาวเล อาศัยอยู่ตามเกาะและชายทะเล มีเรือเป็นพาหนะเที่ยวเร่ร่อนอยู่ไม่เป็นที่
ซึ่งทั้ง 4 กลุ่มที่สำคัญนี้ โดยเฉพาะ พวกอุรังลาโว้ย จะมีความเกี่ยวพันกับชาวมลายูและไทยอย่างลึกซึ้ง อีกกลุ่มหนึ่งคือ ซาไก ก็มีอยู่ประปรายตามพื้นที่ปาในจังหวัดทางใต้หลายจังหวัด เช่น ตรัง พังงา สตูล เลยไปจนถึงประเทศมาเลเซีย
จังหวัดกระบี่ ตั้งขั้นสมัยรัชกาลที่ 5 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ในอดีตเป็นเพียงแขวงหนึ่งอยู่ในอำนาจปกครองและบังคับบัญชาของเมืองนครศรีธรรมราช เรียกว่า แขวงเมืองปกาสัย โดยพระยาผู้ครองเมืองนครศรีธรรมราช ให้ปลัดเมืองฯ มาตั้งค่ายทำเพนียดจับช้างในท้องถิ่นที่ตำบลปกาสัย และได้มีราษฎรจากเมืองนครศรีธรรมราช อพยพมาตั้งหลักแหล่งทำมาหากินเพิ่มมากขึ้น พระปลัดเมืองฯ ได้ยกตำบลปกาสัยขั้นเป็น แขวงเมืองปกาสัย ขึ้นต่อเมืองนครศรีธรรมราช
และในปี พ.ศ. 2443 สมัยพระยารัษฏานุประดิษฐ์ (คอซิมบี้ ณ ระนอง) เป็นสมุหเทศาภิบาลมณฑลภูเก็ต ได้พิจารณาเห็นว่า ศาลากลางจังหวัดที่บ้านตลาดเก่านั้น ไม่สะดวกต่อการคมนาคม เพราะสมัยนั้นต้องอาศัยเรือเป็นพาหนะ จึงย้ายมาที่ตั้งเมืองไปอยู่ตำบลปากน้ำ ซึ่งอยู่ใกล้ปากอ่าวเป็นร่องน้ำลึก เรือใหญ่สามารถเข้าเทียบท่าได้สะดวกทำให้เป็นที่ตั้งศาลากลางจังหวัดจนถึงปัจจุบันนี้